architect van de overwinning', en de op angst en terreur gebaseerde persoonsverheerlijking rond de generalissimus, zoals hij na de oorlog werd genoemd, nam ten slotte groteske vormen aan.

In tijden van crisis en onzekerheid wordt die sterke man Stalin in Rusland weer op zijn sokkel gehesen. Sinds de voormalige Oostbloklanden zich losmaakten uit de Unie en zich op het Westen richtten, voelt Rusland zich bedreigd en groeit de aversie tegen het gevaarlijk geachte Westen, dat ook door Stalin al werd gedemoniseerd. Stalins terreur is van staatswege ook nooit formeel veroordeeld - zoals ook China weigert afstand te nemen van de terreur onder Mao. Een dictator aan wie door jarenlange propaganda enorme verdiensten zijn toegekend, kan kennelijk zelfs bij de nabestaanden van zijn slachtoffers een potje breken.

Vanaf 2000 wordt onder Poetin de stalinistische terreur in geschiedeniswerken en schoolboeken verdonkeremaand, is het oude Sovjetvolkslied van stal gehaald, is er weer sprake van 'vijanden van het volk', 'buitenlandse agenten' en andere Sovjetretoriek, en worden tegenstanders van het regime weer in showprocessen veroordeeld en naar strafkampen verbannen. Stalin geldt weer als een van de belangrijke historische figuren uit de Russische geschiedenis, en elementen uit de cultus rond Stalin keren terug in de beeldvorming rond Poetin.